Verhalenpaden

Draden als micchorizae

Hoe langzamer ik voortga, hoe meer verhalen naar me toe komen. Het is een netwerk, en ik onderzoek het. Het spoor bracht mij op de Swetteblom in Bears. Friesland is het land waar ik me geworteld voel. Ik plant bomen en kijk verkennend om me heen. Bij heldere hemel zie ik ’s avonds een vuurtorenlicht. Voor mij het symbool van vreemde kusten, die daarachter beginnen. Ik beheers me en blijf waar ik ben om mijn wortels dieper te maken.

Ik ben een gewortelde nomade. Ik groeide op in de NOP, bouwde heel veel verhalen later mijn eigen wooncocon (6M2) en streek neer op de kleibodem van de Middelsee in Friesland. Boer Jochum gaf mij 2000 M2 grond in beheer. Ik houd mijn materiële bezit licht, want als de aarde mij gastvrijheid biedt, wil ik daar respectvol mee omgaan. Eenvoud geeft me ruimte. Ik spreid een weefwerk uit van bomen, bloemen en de verhalen groeien langs het pad. Het land vraagt, ik schep.

Inheemse volkeren en hun verhalen

Vanaf mijn zestiende ben ik geïnspireerd door inheemse volkeren. Omdat ze zijn wie ze zijn, en soms al vierduizend jaar op hun grond leven, zonder dat er iets veranderde. Ik zie de Friezen als inheemse mensen. Al is de cultuur verweven met het moderne leven, ze horen hier en zijn hier geworteld. Er zijn verhalen die opnieuw kunnen gaan rondzingen, als kolkend water rond een steen in de rivier. Het land waar ik opgegroeide was drooggepompt en kende nauwelijks geschiedenis. Ik zag het groeien. Leven heeft tijd nodig. Ik werk daaraan mee, het scheppen van meer leven, net zoals Stichting Tijd dat doet in Mildam. Alleen speelt dit verhaal in weidegebied, op een oude zeebodem. Ik luister, onderzoek, help inheemse planten aan ruimte. Ik hoop dat er zich steeds meer paden vormen die zich steeds verder ontvouwen.

De scheppingskracht van verhalenpaden

Het gaat om twee dingen: Inzoomen en uitzoomen. Verhalen uit onze eigen bodem omhoog halen, de grond onder je voeten aanraken, kennismaken met de mensen uit je buurt. Kijk samen naar de DNA structuur van je land. Herstel het oude pad, de brug of het pontje naar de buren. Maak van die parkeerplaats weer een weelderige hof. Kijk wat er aan materiaal en afval in de buurt te vinden is, wat je in overleg kan gebruiken. Plant bomen die er passen, zaai kruiden en kijk naar dieren en insecten. Geef meer en stel voor je eigen leefcomfort maar weinig eisen. Ik plant allerlei wilgensoorten, zwarte els, gelderse roos, lijsterbes, sleedoorn, meidoorn, vlier, witte en zwarte berk, wilde appel, wilde mispel, diverse notenbomen en meer. Onder mijn voeten groeien nu velden vol speenkruid, vrolijk en geel, en zilverschoon in plaats van brandnetel en voornamelijk raaigras.

Uitzoomen betekent voor mij: Focussen op een specifieke plek in de wereld waar ik me mee verbind. Voor mij zijn het nu de indianen in Brazilië, waarheen de meeste lijntjes lopen. Ik hoor door Survival International wat er gebeurt. Maar ook door bijvoorbeeld Voedsel Anders en Zembla. Zo verbinden we onze paden in eenvoud, dwars over de aardbol. Ook politieke keuzes kunnen daarmee helder worden, door persoonlijke verhalen te verbinden. Als je het vermogen verliest om uit te zoomen, dan kan je je blind gaan staren op vastgelopen kwesties.

Het is tijd om zielloze verhalen te ontmaskeren en de echte te ontdekken. Al zijn ze vaak verborgen, ze zijn er. Het is als het zien van de parel in de oester, zonder hem te hoeven openen. Oefening baart kunst. En zo dragen we allemaal ons steentje bij.

Op klompen loop ik door de blubberige Friese klei. Stap voor stap, het zompige veld af, het pad op naar het dorp.