.
Ik kreeg een rok cadeau. Hij staat me goed en ik ben blij. Maar wie heeft hem gemaakt?
.
Liever luisteren? Klik op de knop onderaan de tekst.
Do you like to listen to the ENGLISH translation? Click on the button underneath the text.
Dezelfde dag dat vorige week mijn blog uitkwam, kreeg ik zomaar een elegant kledingstuk. “Zoek maar wat uit”, zei buurvrouw Marja, en ze opende een grote doos met alles wat haar teveel was. Ik koos een rok en trok hem meteen aan, om hem niet meer uit te doen. Hij staat me goed. De soepele stof zit strak om de heupen en buik. Naar onderen loopt het wijduit. Ik kan erin zwieren en zwaaien, met kleuren wijnrood, donkerblauw en jadegroen. Er staan ook letters op van gouddraad. Je moet goed kijken om het te lezen. “Siembra el presente” staat er. Wat zou dat betekenen? Ik zoek het op en vind het. “Zaai het heden” lees ik. Ik ben erdoor verrast. Het past mooi bij het verhaal dat ik net schreef! Het lijkt op “pluk de dag”. Maar pluk de dag lijkt op oogsten zonder er iets voor gedaan te hebben. Een onschuldig paradijs waar alles is. Dat paradijs zijn we kwijt. We moeten nu zaaien, anders is er straks niks te oogsten. In deze Spaanse spreuk zit ook de toekomst vervlochten: zaaien, om straks te plukken. Hoe meer je daarvan geniet, hoe mooier het straks wordt. Zaai het heden! Het is een zwierige rok met diepgang. Het past me goed. Ik draag hem de rest van de week. Op blote voeten dans ik het pad af, en laat de kleurige stof om me heen wapperen. “Wat ben je mooi!” roept Marja, “Je lijkt wel een vlinder! Heerlijk om je zo ook weer eens te zien! Altijd die werkkleren…”
Een paar dagen duurt het. Dan wordt het herfstig. De wilgebomen ruisen in de wind en wolken drijven voorbij. De meeste campinggasten zijn vertrokken. De zon komt achter een wolk weg en gouden licht schijnt op mijn geelhouten vloer. Nu de extreme warmte voorbij is, valt het op hoe laag de zon al staat. En wat is de wind ineens koud! Ik kan mijn nieuwe rok wel opbergen. Veel te zomers.
Ik pak hem op en kijk hoe het gemaakt is. Het zijn vijf aan elkaar genaaide lappen. Sommigen lopen uit in een punt. Behalve de gouden spreuk, staan er nog meer letters op: Happy!!! Happy!!! Happy!!! Groene letters op blauw. De woorden vallen buitelend over elkaar heen. Gelukkig is het slecht leesbaar, want ik vind het eigenlijk een beetje overdreven. Ineens bedenk ik me, wie heeft dit eigenlijk gemaakt? Was die wel happy? Ik kijk naar het labeltje. “Made in India”. Dat staat er. En Barcelona staat er ook, met een serienummer. Het is dus via Barcelona naar Marja’s winkel gegaan. Het merk staat met gouden letters op de achterkant. “Designual”.
Ik open internet. De site schonekleren.nl, kan me vast wel iets vertellen. Klik, daar issie al. “99% van de kleding is niet schoon,” kondigt de site met grote letters aan. De fabrieken van Designual komen er niet best uit. Ze staan onderaan de lijst van eerlijke kleren. Het bedrijf beantwoordt nauwelijks vragen. Ze zeggen wel dat ze het minimum loon hanteren. Maar het minimum loon is niet het leefbare loon, zegt Schonekleren. Dan heb je wel twee keer zoveel nodig in India. Ik kijk verder en zie foto’s van vermoeide gezichten en lange rijen tafeltjes. Een wit fabrieksgebouw met prikkeldraad eromheen. Een meisje van vijftien met een vriendelijke lach. Ze werkt hier al vier jaar, zegt ze. De vrouwen werken acht tot vijftien uur per dag, zes dagen per week. Ze komen uit de laagste kaste en hebben vaak te maken met geweld en intimidatie. Ook bij de fabrieken van Designual? Zeer waarschijnlijk wel dus.
Komt daar mijn rok vandaan? Al die ellende voor mij, om happy mee te zwieren? Zaai het heden, staat er op. Maar het meisje naait maar door, zonder te dromen van wat komt. De naald bij haar handen stikt dag na dag zijn steken. Soms kijkt ze naar de blauwe lucht boven haar, als ze weer onderweg is naar haar werk. Ze kijkt naar de witte wolk die wegdrijft, ver, ver weg. “Kon ik maar wegzeilen zoals die wolk”, denkt ze. “Maar het kan niet, ik zit gevangen.”
En ik Alowieke, ben vrij als een vogel. Ik heb een nieuwe rok gekregen. Mag ik daar wel van genieten? Mag ik blij zijn om de spreuk met gouden letters? Ik twijfel even. Dan weet ik het. Ja, natuurlijk! Ik mag er blij mee zijn en ermee zwieren. Ik mag er mijn eigen betekenis aan geven, al was het ooit een commercieel product. Nù is het een cadeau van Marja. Het maakte ons allebei licht en vrolijk.
Maar de volgende keer als ik weer zèlf iets koop, dan ga ik lekker naar mijn eigen stek. Een heerlijk eerlijk winkeltje met aardige mensen. “Netjes” is de naam, en het zit op de Lijnmarkt in Utrecht. Klein maar fijn en heel persoonlijk. Met mensen die zelf hun inkopen doen, bij families die ze kennen. Kleding zonder nasmaak. Als ik dat kan dragen, dan ben ik dubbel blij!
.
PS: Ook interessant is een project dat in Nederland vlas verbouwd voor linnen uit eigen land. Zie hiervoor de link naar het artikel van de Correspondent. De titel: Op deze akker groeit een alternatief voor de voortrazende mode-industrie.
NEDERLANDS:
ENGELS:
I got a skirt GIFT. It looks good on me and I am glad. But it is from india and has a serial number. Who was the one who made it and was she happy? Can I be happy if she isn’t?
https://www.fnv.nl/mondiaal-fnv/acties-thema-s/dit-zijn-de-meiden-die-jouw-kleding-maken
Alowieke 