.
.
Ik sta ik stil en kijk. Het is het kleine raam in de nok. Het treft me op een manier die ik nog niet ken. Toen ik het ontwierp wist ik dat dit kleine glas in lood raam veel voor me zou betekenen. Het is altijd een heilig plekje geweest in mijn huis. Het symboliseert de Aarde, het groeien en het Al. Maar nu zie ik pas wat dat alles bij elkaar betekent.
Wil je liever luisteren? Klik op de knop onderaan de tekst. (Do you want to hear the ENGLISH translation, click on the button underneath the text.)
De stille tijd is in aantocht, de herfst, de winter. Het is een tijd om bomen te planten. Maar ook een tijd van inkeer en filosofie. Al heel lang weet ik: Hoe stiller ik ben, hoe meer ik ontdek. Maar als ik te lang stil ben of doorwerk aan steeds hetzelfde, dan verstar ik als een oude eik. Dat heb ik nu. Dus moest ik maar eens vier dagen van huis, om weer mens te worden. Om dan met nieuwe ogen terug te komen.
Ik ga naar de Vlierhof, een plek waar ik eerder was en dat beviel. Het is net over de Duitse grens, vlakbij Nijmegen. Het staat al twintig jaar te boek als een holistische leefgemeenschap. Maar het zijn niet steeds dezelfde mensen. Niemand van de groep die er nu woont, is er langer dan twee jaar. Mensen komen en gaan. Ik ook. Al zou ik er best maandenlang kunnen blijven, ik doe het niet. Want ik heb een andere plek om voor te zorgen.
Het eten is op, de tafel afgeruimd. Enkelen zitten nog na en bespreken wat ze zullen doen vandaag. Voor mij is het tijd om naar huis te gaan. Ik wil net opstaan, als de tuinvrouw zegt: “We gaan morgen een reflecterend spel doen en het gaat over reizen.” Ik kom recht overeind. “Dat is mijn thema!” roep ik. Ze kijkt oplettend mijn kant uit en de vier anderen ook.
“Ik ben principieel geworteld,” zeg ik. Ze lachen. “Maar je bent nu wel hier!” grijnst de man die voor me zit. Ik lach niet terug en kijk hem serieus aan. “Het gaat er voor mij om dat ik me bind aan een plek. Soms is het nodig om even weg te gaan. De energie die ik daarvan krijg, neem ik mee terug. Daar gaat het om. Zo ga je steeds meer van de plek houden, waar je voor kiest. Onder jouw handen wordt het mooier en mooier. Op een gegeven moment wil je er helemaal niet meer weg.” De lach verdwijnt, en in plaats daarvan zie ik de zachte glans van verwondering in zijn blik. “Dat is mooi,” zegt iemand. Ik ga verder. “Het is iets ouds. Het gaat om Stabilitas Loci, blijf op je plek. De bestendigheidsgelofte van de Benedictijnen. Het betekent niet dat je altijd star stil blijft staan. Je neemt de verantwoordelijkheden die nodig zijn. De monniken zullen ook wel eens het klooster verlaten voor een boodschap. De vraag is, wat is het dan, wat er nodig is…” De tuinvrouw kijkt geïnteresseerd. Veel tijd om nog verder te praten is er niet. Want ik ga terug naar huis.
Ik denk er nog lang over na, terwijl ik in de trein zit. Ik zit op het kleine klapstoeltje tussen de deur en mijn fiets in en staar door het raampje naar buiten. Wat is er nodig? Dat is een moeilijke vraag. Zeker in een tijd waarin het aanbod groot is om weg te vluchten. En dat vluchtgedrag al een decennialang wordt gestimuleerd door goedkope vliegreizen en aantrekkelijke plaatjes van verre oorden. Maar ook door de glitter en glans van meuk die we eigenlijk niet nodig hebben. Het werkt verslavend en is besmettelijk. De opbrengst gaat ook niet naar een plek om van te houden, zoals bij de eenvoudig levende Benedictijnen. Het gaat naar gouden luchtkastelen en mensen raken in de war omdat ze geen voeten meer in aarde hebben. Het vliegtuig lijkt een eerste levensbehoefte. Het land raakt in verval. Maar niet als het aan mij ligt. Al ben ik maar een zandkorrel in de eindeloze vlakte, ik heb een plek. Ik ben er gekomen en plant bomen. Het is mijn thuis. Steeds meer dieren zie ik en planten die er groeien. Mijn hart ligt er.
Hier kom ik thuis. Ik klim het bordes op en open de smalle deur van mijn huis. Dan sta ik stil en kijk. Het is het kleine raam in de nok. Het treft me op een manier die ik nog niet ken. Toen ik het ontwierp wist ik dat dit kleine glas in lood raam veel voor me zou betekenen. Het is altijd een heilig plekje geweest in mijn huis. Het symboliseert de Aarde, het groeien en het Al. Maar nu zie ik pas wat dat alles bij elkaar betekent. Het is het symbool voor “Stabilitas Loci”! Het is een symbool dat hier in mijn huis voor het eerst vorm gekregen heeft. Verbaasd staar ik ernaar.
.
.
Ik ga zitten en duik in de achtergronden over Benedictijnen en deze gelofte. Die bestaat al 1500 jaar. De monniken verbonden zich niet zozeer aan hun kloosterorde, als wel aan de plek waar ze leefden. Daar droegen ze zorg voor, ze onderhielden de gebouwen en de tuin, zodat zij die na hen zouden komen er ook konden leven.
Ik ben maar een zandkorrel in de bodem van het land. Maar wij allen samen zouden zoveel kunnen betekenen. Als we er maar voor kiezen. Stabilitas loci. Blijf, en laat het groeien. Al sta je midden in de storm!
.
LAAT HET GROEIEN, Geschilderd in het atelier van de Vlierhof. (Alowieke)
.
MEER SCHRIJVERS OVER MENS, AARDE, GELOOF EN LEVENSHOUDING
Ik zocht naar schrijvers over dit thema. Als eerste vond ik een man. Wil Derkse is een filosoof die de Benedictijnen als inspiratiebron ziet, voor het dagelijks leven en voor dienend leiderschap.
Samenvatting van het eerste boek: “Een levensregel voor beginners.” Op allerlei niveaus en in heel veel verschillende verbanden dragen we verantwoordelijkheid voor samenleven en samenwerken, zoals de abt en de monniken dat in een abdij zouden doen. Het zijn oude, goed te incarneren inzichten over besluitvorming, leiderschap en communicatie. Maar ook over een zorgvuldige omgang met spullen en de concentratie waarmee we werken. Het is niet gericht op hoge idealen, maar het gaat over wat ons hier en nu te doen staat.
https://g.co/kgs/ZXPBUF
Het tweede: “Benedictijnse stuurmanskunst”, over dienend leiderschap.
https://g.co/kgs/Vz1w5u
In deze samenvatting mis ik “Het laten groeien.” De levende Aarde, het voedsel, het gevoel tegenover het rationele. Het vrouwelijke deel van het symbool van Stabilitas Loci. Graag laat ik daarom andere vrouwen spreken! Dus ging ik op zoek naar hedendaagse religieuze vrouwen die hierover schrijven. Die vond ik. In Engeland, een citaat van Karen Armstrong:
‘Vertrek van waar je staat. Wij kunnen niet allemaal perfect geweldloos zijn zoals het Indiase jaïnisme opdraagt. We kunnen wel elke dag even stilstaan bij het leed dat we aanbrengen, de takken die we breken bij het lopen. Door dat leed te zien en andere levens te helpen laat je het ego achter je.’ (Interview Standaard.be, Giselle Nath 11-06-2022: We moeten onze intimiteit met de natuur herstellen.)
https://books.google.nl/books/about/De_heilige_natuur.html?id=dppxEAAAQBAJ&printsec=frontcover&source=kp_read_button&hl=nl&redir_esc=y
Ook in Nederland zijn er vrouwen te vinden:
Chiara Bots, zuster uit het Clarissenklooster in Meegen. Zij schreef het boek Gezond leven, bezield eten. Ook vond ik Tini Brugge, bioloog. Zij schreef onder andere het boek: Geheimen van de kloostertuin, over de kruidentuin die rust geeft en genezend werkt. Dit zijn enkele vrouwen in onze samenleving. Ik vond zelfs een hele groep, genaamd “The Circle.” In Afrika. En niet voor niets. De nood is daar al lange tijd veel hoger, dus ook het gevoel voor urgentie.
“The Circle” is een Afrikaanse beweging van vrouwelijke theologen. Met een ijzersterk doel voor ogen hebben zij verhalen van Afrikaanse vrouwen gebundeld in een boek:
“Mother earth, Mother Afrika”. (Vertaald uit het engels):
Deze heilige aarde is niet alleen een geschenk dat is nagelaten door degenen die ons zijn voorgegaan; het is evengoed een lening van onze kleinkinderen. Gezamenlijk hebben we de zware verantwoordelijkheid om het teder te verzorgen, zodat toekomstige generaties er ook van kunnen genieten. Bijdragers aan deze bundel spreken met deze Circle of Concerned African Women Theologen (de Circle). Met passie en compassie roepen ze gemeenschappen op om te investeren in het behoud van het milieu als een integraal onderdeel van hun verantwoordelijkheid. Het gebrek aan hartversterkend geloof en de klimaatkwestie, dit moet op creatieve en overtuigende manier worden uitgedaagd.
Dit boek werpt licht op de positieve bijdragen van Afrikaanse vrouwen aan ecologisch behoud. Waar de dominante mediabeelden Afrikaanse vrouwen hebben geframed als ongelukkige slachtoffers die wachten op buitenlandse redders, tonen deze verhalen terecht de keuzevrijheid van de dochters van Afrika in het koesteren en beschermen van Moeder Afrika. In het bijzonder dagen ze de koloniale blik uit die alle bestaande kennissystemen overboord heeft gegooid. (IKS). Ze herstellen de waarde van IKS en benadrukken hun strategische waarde bij het reageren op de milieucrisis die op ons afkomt. De trend van klagen over de verschillende crises waarmee Afrika wordt geconfronteerd zonder oplossingen voor te stellen, schuwen veel bijdragers en stellen voor hoe religie een krachtige en effectieve hulpbron kan worden bij het reageren op de noodsituatie. Deze verhalen geven ons nieuwe energie terwijl we proberen te werken voor menselijke en planetaire bloei.
Toen de Afrikaanse theologie voor het eerst werd geformuleerd, speelden vrouwen slechts een kleine rol. In 1989 probeerde Mercy Amba Oduyoye hier verandering in te brengen door de Circle of Concerned African Theologen op te richten om hen een stem te geven. De verzamelde verhalen zijn geredigeerd door Chirongoma, Scholar en Kijlu.
.
NEDERLANDS
ENGELS
.
I stand still and look. It’s the small window in the ridge. It affects me in a way I don’t know yet. When I designed it I knew this little stained glass window would mean a lot to me. It has always been a sacred spot in my house. It symbolizes the Earth, the growing and the All. But only now do I see what that all means together.
.
.
Alowieke 