Siberische reis naar mijn oom

Mijn laatste oom van moeders kant woont in British Colombia, Canada. Mijn oom is al oud, een eind in de negentig. Soms denk ik, zal ik naar hem toe gaan? Ik bezocht hem toen ik veertien was, nu 37 jaar geleden. Het wordt tijd voor een tweede bezoek. Ik kan erheen rijden als mijn wagen af is, over land.
Ik zou een tractor voor de wagen kunnen zetten en leren rijden. En dan langs de Noordkust van Europa, vanaf Delfzeil, Duitsland in, naar Letland en Estland en Rusland… Een eindeloze reis met het water aan mijn linkerhand als wegwijzer.

Ik volg de kust, zie de stranden en zoek ze steeds weer op. Plaatsnamen worden onbegrijpelijk, hoe verder ik ga en de mensen verstaan me niet. Ik praat met mijn gezicht en met mijn handen en lach veel.
Ik nader een oude stad, St. Petersburg. Hier ontmoet ik een oude vriend uit Nederland, en kan even in mijn eigen taal praten.
Het afscheid kost me moeite. Nu komt het moeilijkste stuk, Siberië komt steeds dichter bij, het onherbergzame land waar Rusland zijn misdadigers en politieke gevangenen heen stuurde. Lopend moesten ze het einddoel zien te bereiken en velen stierven voor ze aankwamen. Hoe ver is het nog, dat barre land?
Ik ronk tussen akkers door, die rond St Petersburg liggen. De akkers en weiden maken plaats voor bossen zonder eind. De wereld is zo groot en ik ben alleen in een ruig land. Ik zoek mijn weg. Er zijn dagen dat ik niemand zie, en als ik een klein dorp nader, komen de mensen me van verre tegemoet. Ze onthalen me met lachende gezichten en vette vleesgerechten die ik niet kan weigeren. Het spijt me dat ik hun taal niet spreek. Ze vullen mijn jerrycans met diesel en ik rijd verder.
Uiteindelijk kom ik in Siberië. Op mijn reis raadpleeg ik telkens Google Earth. Maar hoe verder ik kom, hoe minder ik er aan heb. Het land ziet het er uit als marmer. Er is geen weg te zien, en als ik inzoom wordt het vaag. Vaak is er helemààl geen internet en kies ik de weg op intuïtie. Ze zijn er wel, de wegen! Ruwe sporen zijn het, onverhard met kuilen. In de woonwagen heb ik alles goed vastgebonden en opgeborgen, zodat er niks beschadigt. Ook het cadeau voor mijn oom, een ingelijste tekening van zijn geboortehuis, heb ik diep weggestopt.

Ik leef van bonen, die ik bewaar in de kast onder mijn wagen. Als ik ze even kook en de hele dag in de hooikist zet kan ik ze in de avond eten. Ik heb hele geitekazen mee en een doos zelfgemaakte fruitkoeken die een vriendin me meegaf. Ze zijn hard en droog en ik moet stevig bijten en kauwen.Soms heb ik verse groente en honing, die mensen onderweg meegeven. Een keer gaven ze me een levende kip, zodat ik die kon slachten wanneer het mij uitkwam. Het kipje is fijn gezelschap. Samen gaan we aan de wandel. Zij pikt en krabbelt in de grond, ik verzamel wilde planten, die ik herken als eetbaar.

Ik rijd over een smalle weg, uitgehouwen uit een steile rotsachtige kust. Beneden me fonkelt de zee. Ik rijd door, vol concentratie, tot de weg makkelijker wordt. Het water naast me schittert in de avondzon. Dit is de Beringstraat, genoemd naar een ontdekkingsreiziger, die in 1741 dezelfde reis maakte. Hier moet ik zijn en ik kijk uit naar een havenplaatsje. Het water ziet er in de zon heel aanlokkelijk uit, maar ik weet dat het ijskoud is. Normaal gesproken had het nu allang bevroren moeten zijn. Maar de laatste vijf jaar komt de vorst steeds later of bijna niet. In het dorp “Naukan” vind ik na lang zoeken, wekenlang wachten en veel handgebaren een krabvisser, die mij en mijn wagentje over kan varen naar Alaska. Het past allemaal net en we sjorren de wagen en de tractor stevig vast aan het dek. Hoewel het stormseizoen al is begonnen, hebben we geluk. Er is weinig wind, anders was de visser niet uitgevaren. “Dlya chlego-libo“, zegt hij en kijkt me met felle ogen aan. “Voor geen goud!” Maar nu varen we dan toch.. Ik kijk uit over de wijde zee en luister naar de kabbelende golven die tegen de boeg slaan. Het is mooi en heerlijk. Toch begin ik te verlangen naar het einde van deze reis. Ik ben moe. Ik ben al zeven maanden onderweg en ik hoop voor de winter bij mijn oom te zijn.
De kust van Alaska is al even indrukwekkend als de Russische kusten.Maar ik neem er weinig tijd voor. Ik rijd en rijd, het geronk van mijn tractor als een onophoudelijk geluid op de achtergrond. Soms raak ik bijna in trance, als ik te lang op mijn tractor zit. Maar dan, eindelijk zie ik de contouren van een eiland, waar ik lang geleden ben geweest. Vancouver Island. Nu ben ik niet ver meer van mijn oom.

Ik bel mijn oom en krijg mijn neef aan de lijn. „You’re late.“ zegt hij. „He died yesterday.“

Had ik dan toch met het vliegtuig moeten gaan?

In 2014

was er op de Beringzee

een storm met golven van bijna

zeventien meter..

De afstand van de Beringzee

tussen het

Russische dorp Naukan en

Wales in Alaska

bedraagt 130 kilometer

hemelsbreed.