Maand: oktober 2017

.

.

Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid. Voor niemand. Het is een spoor, dat alleen gemaakt kan worden als meerdere voeten het betreden.

En hier sta ik nu, in de deuropening van mijn zelfgebouwde woonwagen. Ik kijk naar het vochtige gras in de avond. De lucht kleurt oranje aan de westkant, boven de bomen van de vijver. Die rust! Ik geniet er nog steeds van.
Het voelt als een bevrijding, een leven met weinig bezit, te wonen in mijn eigen kleine huis op wielen. Ik kan gaan waar het leven me brengt. Ik kan ook blijven waar ik ben. Ik ben vrij. Dat dacht ik. Maar is dat zo? Vandaag kwam er een vrouw, die me aan het denken zette.

Ik wist dat ze zou komen en nu is ze er. Een vrouw met lang blond haar, ergens in de dertig. Ze maakt een tocht langs allerlei adressen, om rond te kijken. Ze heeft een plan en wil weten of het kan. Mijn blog heeft haar bij mij gebracht en ze vertelt enthousiast wat haar bedoeling is. Ze zal haar eigen huis gaan bouwen, een klein huis op wielen. Terwijl ze erover vertelt, zie ik ook twijfel in haar ogen. Kan ze het wel? O, ze heeft vast en zeker hulp nodig! Iemand met kennis van zaken… En waar zal ze het gaan doen? Ze wil graag in de buurt zijn van haar vrienden, of dichter bij haar lief.
“Mijn vriend heeft het heel druk,“ vertelt ze nadenkend. “Hij wil graag zelfstandig worden, dingen gaan maken die hij echt wil, meubelen van staal. Maar hij durft niet. Nu verdient hij goed, met zijn baan. Hij heeft er veel spullen van gekocht, een boot, een loods, een camper, een auto, en die spullen kosten een hoop geld. Hij heeft dat geld nodig. Maar hij wil zo graag vrij zijn, ik zie zijn ogen glimmen als hij het er over heeft…“
Ik luister aandachtig. “Misschien kan jij hem inspireren, als je je eigen huisje gaat bouwen.”
Ik zie een vonk van hoop in haar ogen. “Ja, als ik hem kan laten zien dat het kàn!”

Laten zien dat het kàn. Dat heb ik gedaan. Ik heb er verhalen over geschreven en gemerkt dat er veel meer mensen zijn met dezelfde droom. Maar hoe nu verder? Moet ik nu in mijn eentje mijn gewonnen vrijheid gaan vieren, is dàt het dan??

Met deze vraag nog in gedachten, zet ik de radio aan. Het is zeven uur, tijd voor mijn favoriete programma, Passaggio, op Radio 4. Lex Bohlmeijer, de presentator, begint altijd met iets te vertellen wat hem die dag raakt. Dit maal is het een boek. Wat hij vertelt treft mij. Terwijl ik luister, vervaagt het beeld van de blonde vrouw, die ik vandaag sprak. Het maakt plaats voor een zwarte vrouw en ze leefde meer dan 150 jaar geleden in het verre Amerika.

“Harriet Tubman and the Underground railway”, zo heet het. Het gaat over een vastberaden vrouw, die zich losmaakt uit een leven van slavernij. Ze maakt een levensgevaarlijke tocht door moerassen en langs rivieren. Door de modder bereikt ze illegale treinen, die ‘s nachts door het land rijden. Bij de stations hebben haar contactpersonen haar komst al voorbereid. Alleen al om die treinen te bereiken, dat is een hele opgave.
Als ze na een lange, barre tocht de vrijheid in het noorden heeft bereikt, weet ze dat ze terug moet.

Vrijheid in je eentje is geen vrijheid. Ze weet het zeker.

Ze gaat terug om ook haar vrienden en familie op te halen. Elf keer gaat ze terug en neemt honderden anderen mee. Ze reizen bij nacht. Ze lopen door het water zodat de bloedhonden hun spoor niet kunnen volgen. Ze zingen spirituals om elkaar te laten weten dat de kust veilig is. “”Go down Moses” zingen ze, en al zingend geloven ze er in. Hun vrijheid gloort aan de horizon, als de opkomende dageraad.

Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid. Ook voor ons niet. Het is een spoor. Het is een spoor dat loopt langs mensen waarvan je houdt en die van jou houden. Het is als een land dat we zelf moeten maken, los van de kille berekenende wereld. Het is een route die je zelf helpt uit te zetten, door je te verenigen met gelijkgestemden. Door het verhaal te vertellen, het lied te zingen, dat herkenning vindt. Dàt is het spoor, dat vrij maakt.

.

.

.

.