Maand: april 2020

U boft maar

Gepubliceerd op door alowieke12 reacties

.

.

 

Luister hier naar het voorgelezen verhaal van 5,5 minuut.

Ik gun mezelf een paar dagen ontspanning. Ik lees en wandel. Vandaag maak ik het rondje aan de overkant van de brug, door de weilanden. Ik kniel bij de koeien, die me gebiologeerd aan blijven kijken met hun zachtmoedige ogen. Ik sta weer op en loop door tot langs de kerk.  Uiteindelijk kom ik op de dorpsweg uit. Daar is een vrouw aan het werk in haar tuin. Ze is al oud. En haar tuin is eigenlijk meer een zandbak. Er groeien hier en daar wilde viooltjes. Een enkele veldkers heeft dapper zijn stengeltje boven de grond uitgestoken. De kleine witte bloemetjes zijn nauwelijks zichtbaar, zo armetierig staan ze erbij. Met een schoffel woelt ze het warme zand om. Het ziet er uit als plantjes pesten. De veldkersjes zullen er vast ook aan moeten geloven. Het werk gaat moeizaam maar gestaag. Ze heeft al twee vierkante meter klaar van de zestien.

„Dag mevrouw,“ zeg ik „Wat heeft u een mooie viooltjes in de tuin, zijn die er vanzelf gekomen?“ Ze schuifelt naar me toe. Ik zie nu pas dat ze een kruk bij zich heeft, die op het einde uitloopt in drie pootjes. „Ja,“ zegt ze „Ik heb het aan mijn knie. Die is geopereerd. De dokter heeft er iets mee gedaan. Nou doet het minder zeer.“ Ik toon mijn medeleven met een glimlach en een knik. „Gelukkig heb ik mijn kleinzoon, die me helpt,“ ze wijst naar achteren. Aan het einde van de oprit staat een rode auto. Ernaast staat een jongetje te spuiten, zijn mollige witte armen houden de tuinslang stevig vast. Hij gaat lekker door met zijn waterballet. Is die auto nou nog niet schoon? Wat een verspilling zeg, denk ik bij mezelf, en dat in deze tijden van almaar toenemende droogte. Maar dat zeg ik niet tegen een vrouw die al zo oud is.  „Fijn dat hij u zo goed helpt,“ lach ik opgewekt „U boft maar!“ Terwijl ik dat zeg komt er een man aanlopen met een bol gezicht. „Dat is mijn zoon,“ zegt ze „Hij helpt me ook.“
„De vader van de jongen?“
„Ja.“ Ze kijkt me aan met grote grijze ogen.
„Echt fijn dat ze u helpen. En dat u nog in dit huis woont. Er zijn zoveel oude mensen die nu opgesloten zitten.“
Ze knikt. „Ik ben al negentig,“ zegt ze trots. Ze leunt tijdens het praten op een gemetselde zuil van een meter hoog, waar het hek aan vast zit. De bovenkant is van cement. Er lopen een paar mieren op. Eén voor één drukt ze ze dood met haar duim. Wreed en zinloos. Ik kijk er maar niet naar. Als ik er niet naar kijk dan houdt ze er misschien mee op. De jongen en de vader zijn nu allebei aan het poetsen. „Jullie hebben het maar gezellig hier,“ merk ik op. Ze knikt en kijkt me strak aan met haar enorme kijkers. „Ik heb een nieuwe lens,“ zegt ze. „Ik moest weer naar het ziekenhuis maar dat kon niet.“
„Voor controle zeker. En kan u nu alles weer zien?“ vraag ik belangstellend.
„Jaaaa! Heel erg! Nou die knie nog.“
Ik knik haar nog eens vriendelijk toe. „Ik wens u heel veel sterkte. En nu ga ik weer verder. Als ik nog eens een rondje loop, kom ik weer een praatje maken.“
Ze glimlacht en knikt, alsof ze niets anders verwacht had. Dan draait ze zich om, en pakt de schoffel. Ik kijk nog eenmaal om, en zie haar woelen in het warme zand. Op naar de volgende vierkante meter. Geduld is een schone zaak. Ook voor mij.

Zingen onder de douche

Gepubliceerd op door alowieke2 reacties

.

.Luister hier naar het voorgelezen verhaal van 5 minuten.

.

Ik woon nu zeven maanden naast het huis van Annemarie. Dat is gezellig, af en toe eten we samen of we roepen wat naar elkaar. Maar nu is het huis leeg. Het witte busje staat niet op de oprit. De vrouw des huizes is de hort op, naar haar kleinkinderen. Dat kan ze doen volgens Coronaregels, want ze is nog geen zeventig.

Ik ben hier drie dagen alleen. Wat zal ik eens doen?

Met glimmende ogen pak ik mijn handdoek. Ik open de houten schuurdeur en loop naar de douche. Die zit midden in het huis en je kan er van twee kanten in, vanuit de schuur en vanuit het halletje bij de plee. Dat is maf, maar wel handig. De ruimte is donkerrood gestuukt met witte tegels eronder, tot aan de vloer. Er zijn een paar tegels afgevallen. Ik kijk naar de kale plek. Ik heb al lang geleden beloofd dat ik de ruimte voor haar zou opknappen. Beloofd is beloofd. Dat komt nog wel, denk ik bij mezelf. Eerst het boek de deur uit. Als het manuscript naar de uitgeverij is, dan heb ik mijn kop weer vrij. Deze week is het zover, na 11 maanden werk.

Na zo’n lange tijd van inkeer en concentratie, zit ik boordevol energie. Eerst alle teksten maar eens van me afspoelen! Ik gooi mijn pyjama aan de kant, doe de warme kraan aan en geniet. Wat is dit een luxe! Ik ontspan en doe mijn ogen dicht. Even maar. Dan draai ik de kraan weer dicht en open de andere. IJskoud water stroomt langs me heen. Ik zuig de lucht tot diep in mijn longen en adem uit met een geluid dat diep vanuit mijn buik komt. Een luide kreet vult de holle ruimte. Ik adem opnieuw. Er volgt een toonladder. En dan een kieviet met paringsdrang. Mijn stem gaat z’n eigen gang en ik volg haar met verbazing.
Het koude water doet het bloed weer stromen. Ik draai de kraan weer dicht en droog me af. Even later sta ik in een zonovergoten kamer voor het raam. De tuin is groen en weelderig. Het blad van de hoogste boom is net uit de knop gebroken. De kleine blaadjes lijken een teer groen licht te verspreiden. Ze steken scherp af tegen de egaalblauwe ochtendhemel. Ik houd mijn adem in. Wat is dit toch genieten. Ook als ik alleen ben, in dit huis, voor het raam. Ik begin te zingen. De akoestiek is prachtig. Dank je wel, Annemarie!

PS: In mijn vorige blog sprak ik over een tweede verhaallijn, die ik zou gaan invlechten. Dat gaat niet door. Ik heb al hard aan het manuscript gewerkt. Ik heb een derde geschrapt en bijna net zoveel toegevoegd. Ik heb mijn persoonlijke verhaal uitgediept en aangescherpt en al te lange kabbelingen ertussen uit gehaald. De spanningsbogen volgen elkaar nu sneller op. Ik heb het schuim van te dikke zinnen afgeschraapt. Soms heb je veel woorden nodig om tot een gedachte te komen. Pas later zie je de essentie en kan je de kern eruit pakken. Dat is mooi werk en ik doe het graag. Het boek is er erg van opgeknapt en nu kan ik er veel meer achter staan. Het is niet nodig om er nog meer aan toe te voegen, in vorm van een tweede verhaallijn.
Ik kies opnieuw voor een grote uitgeverij. En dan is het weer een poos wachten. Daar is geduld voor nodig. Toch doe ik het. Ik heb al wel tien keer kop of munt gedaan en elke keer is het kop. Opsturen, betekent dat. Niet in eigen beheer doen. Nou, we zullen zien. Ik hoop dat jullie ook nog even geduld hebben.

.

Spiegel van het verleden

Gepubliceerd op door alowieke2 reacties

.

.

Luister hier naar het voorgelezen verhaal van 9 minuten.

.

Dit jaar maakte ik een wandeltocht in Friesland. Onderweg kreeg ik gezelschap van een bijzondere reisgenoot.

“Tocht langs kantelende wegen,“ dat is de titel van het boek, dat ik schrijf. Dit jaar maakte ik een tocht van drie maanden, door het Noorden van Friesland. Mijn wielen rollen over kantelende wegen. Hoe sneller een auto gaat, des te schever is het wegdek als je de bocht om gaat. Dat percentage is berekend, en wordt overal toegepast. Het houdt je voertuig in balans. Eigenlijk heet het “verkanting” maar ik vind kanteling toepasselijker. De wegen kantelen steeds vaker, want het verkeer gaat hard.
Maar ik ben geen snelle weggebruiker. Ik ben een voetganger met een elektrische mover van 150 kilo aan de hand en daarachter een Wandelhuis. Ik ga maar 3 kilometer per uur.
Alles gaat sneller en sneller. Voor mij is dat een metafoor. Want de kantelingen gaan verder dan de weg alleen. Het is een tijd van kantelingen, waarden die lange tijd heilig waren, werken niet meer.

Door langzaam te reizen, hoop ik die veranderingen te kunnen zien, de kiemen van wat er komt. Op mijn eerste reis heb ik veel gezien en bijzondere dingen meegemaakt.

Elke dag beschreef ik het landschap en de ontmoetingen die ik had. Ik hoopte dat ik onderweg gesprekspartners zou ontmoeten, die met me mee zouden wandelen. Maar ik liep alleen. Dat bleek precies het juiste. Er was namelijk een andere reizigster, die met me meeging. Gaandeweg ontdekte ik haar. Een vrouw die lang geleden leefde, Auck van Hearsma. Zij leefde van 1705 tot 1786. Ze leefde óók in een tijd van kantelingen. De kerk verloor steeds meer macht. Het was de tijd van de Verlichting, van het intellect en de waarneming. Het was de tijd van Eise Eisinga die met verbazingwekkende precisie zijn planetarium bouwde, een kopie van ons zonnestelsel in beweging. En vooral was het een tijd van groeiend zelfbewustzijn en opstanden.

Auck groeide op in een adellijke familie en trouwde op haar 25e. Kinderen kreeg ze niet. Haar man stierf toen ze 37 was. De mijne ook en ook ik had geen kinderen. Ze hield net als ik, van eenvoud en was nieuwsgierig en intelligent. Ze maakte lange voettochten door Friesland. Van opsmuk hield ze niet, en de dikke lagen lange rokken, die de andere adellijke vrouwen droegen vond ze verschrikkelijk. Ze ging zelfs zo eenvoudig gekleed, dat ze soms zelfs werd weggestuurd met de woorden: „Aan de deur wordt niet gekocht!“

Door haar word ik een andere tijd ingeleid. Ze maakt veel mee. Haar man is zeven jaar overleden, wanneer de pleuris uit breekt, aangestoken door de rellen in Groningen en de rest van het land. In de rest van Nederland zijn ook opstanden, maar die zijn anders van karakter. Men eist daar vooral een nieuwe stadhouder. In Friesland is al een stadhouder. Hier hebben de mensen andere wensen. Eisen, die uiteindelijk pas in 1852 gemeengoed zullen worden.

Door haar kom ik terecht tussen woedende boeren, die niet alleen belastingverlaging eisen, maar ook stemrecht voor iedereen, een einde aan de bonussen, in die tijd “tractaten“ genoemd. Ze eisen een einde aan de vriendjespolitiek, waarin de adel elkaar bijbaantjes geeft, en onder elkaar het geld verdeelt wat uit belastingen wordt verdiend. Er staan meer eisen op het lijstje, maar deze vind ik het meest opmerkelijk, vanwege hun gelijkenis met onze tijd.

Verbaasd volg ik haar verhaal. Ik denk aan de gele hesjes en de maatschappelijke verontwaardiging over bonussen. Ik denk aan grote bedrijven als Amazon, Bayer-Monsanto, Shell, die net zo machtig lijken te zijn als de 28 adellijke families die in de tijd van Auck in Friesland woonden.
En is het spoor van de Verlichting ten einde? Ik denk het niet. Ik denk aan al die mensen, die niet langer willen dienen als een radertje in de groei-economie, die op zoek zijn naar hun authentieke zélf, en die hun eigen beslissingen willen nemen.

De Verlichting betekende in de zeventiende en achttiende eeuw een tijd voor persoonlijke groei. Door de industrialisatie groeide ook de materiële welvaart. Dat heeft veel opgeleverd. Maar we zijn te ver doorgeschoten en het heeft ons op een dood spoor gebracht. En nu onderzoeken we wat werkelijk van waarde is.

Auck geeft niet om geld. Toch stroomt het van alle kanten naar haar toe, want haar rijke zwager, die tal van lucratieve bestuursbaantjes heeft gehad, heeft geen kinderen. Ze sterft in haar landhuis in Menaldum. Op haar erf lopen allerlei dieren rond, halfwilde zwijntjes, runderen, kippen, en honden, alles dwars door elkaar heen. Zelfs in huis lopen ze. Haar laatste wens is dat al die dieren om zich heen te hebben. Haar trouwe huisknecht doet wat ze vraagt. Hij opent alle deuren en ramen, en drijft de dieren haar slaapkamer in. Omringd door haar levende have blaast ze de laatste adem uit.

Zal ik ook zo eindigen? Mijn tijd is nog niet gekomen. Gelukkig maar. Mijn reis is nog maar net begonnen! En er is nog veel te doen.

.

.

Ik schreef dit  voor tijdschrift ZOZ van Omslag, maar mocht het ook voor mijn blog gebruiken

.

Ontmoeting met een omdenker

Gepubliceerd op door alowiekeEen reactie plaatsen

.

.

[/audio]Luister hier naar het voorgelezen verhaal van  7,5  minuten

.

Het is nog vroeg. Ik loop de oprit af, de smalle asfaltweg op. Voor ik aan het werk ga, maak ik een frisse ochtendwandeling. Ik kijk naar de lucht, de zon en de vogels en adem de ruimte in. Dat heb ik echt wel nodig, voor ik weer in het vierkante scherm duik, om verder te schrijven aan mijn boek. Voor ik de weg op stap kijk ik naar rechts, om de scherpe bocht kan van alles aankomen. Verderop, in de elektriciteitspaal, staat een ooievaar, in zijn nest. Ik hoor het geklepper van snavels.

Langzaam sjokkend kom ik bij het erf van de overburen, honderd meter verderop. Ze zijn allebei in de dertig, en ik weet dat ze kinderen hebben. Ze wonen in een mooi oud huis met een heel stuk grond eromheen. Er zijn jonge boompjes geplant en achter het hek lopen schapen met smalle horens, die recht naar voren steken. Zulke heb ik nog gezien! Altijd als ik er langs loop, staat er een bont beschilderd busje voor het huis. Verder zie ik nooit iemand. Maar vandaag wél!
Nu de regen en de wind voorbij is, wordt er gewerkt aan een hoge houten schuur, van donkerbruine planken. Ze zijn er allebei mee bezig. Op de oprit staat de vrouw van het stel, haar lange donkere haar valt over haar schouders. Ik sta stil, ze lacht naar me. „Heb je de ooievaars gezien?“ roep ik vanuit de verte. „Ja“ zegt ze en komt naar me toelopen. „En we zagen ook een tweede stel. Ik hoop op veel jonge ooievaars!“ Ze glundert.

Ik geef haar een hand ter kennismaking, en noem mijn naam. „O nee, dat mag niet!“ Geschrokken trek ik mijn hand terug en maak een sprongetje achteruit. Ze lacht. „Ik heet Syl,zegt ze. „Hier mag het wel hoor, wij zitten al wéken in quarantaine. Ik vind het heerlijk! Ik hoop dat het zo blijft, dat ik thuis kan blijven, met de kinderen.“ Ik luister geïnteresseerd naar haar verhaal.
Ze vertelt hoe fijn ze het vindt, dat de kinderen thuis school hebben. „Ze spijbelen nu ook niet meer. Dat deden ze vroeger nog wel eens. Het kan nu niet meer. Er is gewoon een knopje, wat je aanzet, en dan ben je er al. Perfect!“ Haar bruine ogen fonkelen van plezier. „Ik hoef nu niet steeds heen en weer met de auto om ze weg te brengen. Wat een gedoe was dat zeg, naast mijn werk. En dan ook nog het huishouden en de was, nee het leven is er een stuk beter op geworden nu we allemaal thuis kunnen zijn. Ik hoop dat het zo blijft.“

Ze hebben het getroffen hier, met zoveel ruimte. In de stad is dat heel anders, zeker als je maar een piepklein tuintje hebt of niet eens een balkon. Wat voor de één een zegen is, is voor de ander een hel. We vragen ons allebei af hoe deze crisis zal aflopen. Zouden mensen straks ook thuis kunnen blijven werken?

 

Dat de mensen nu thuis kunnen werken is fijn. De wegen zijn rustig, de lucht is schoner, er wordt veel minder brandstof verbruikt. Maar het heeft ook een andere kant.

Mensen vergaderen nu met elkaar via het programma Zoom. Dat bedrijf krijgt nu steeds meer macht, net als Facebook. Gelukkig  zijn er ook andere manieren om te vergaderen, bijvoorbeeld via het alternatief Jit.si.  Ik heb aan een videomeeting meegedaan en het werkte prima, op mijn smartphone. Op de computer kan je het beste met Google Chrome inloggen, of met Firefox. Dan werkt het goed.

 

We praten nog een poos door. Ze is optimistisch. Ze is een omdenker. Als ze tegen een probleem aan loopt, denkt ze altijd de andere kant op. „Dan vind ik altijd de oplossing!“ zegt ze slim. Ik zeg dat ik dat een mooie eigenschap vind. Dan ben ik even stil. Mijn blik gaat over de weiden, naar de Tjonger, die in de verte ligt. De lucht is stralend blauw en de wind is gaan liggen. „We boffen, Syl,“ zeg ik.

 

Artikel over online macht van overheden en bedrijven

Pagina van Omlslag met mogelijke Jit.si ontmoeting.

Artikel: Thuisonderwijs versterkt sociale ongelijkheid

.