De boom en de magere man ( The tree and the skinny man)

Al zo lang ik leef loopt hij langs mij heen, de magere man. Zijn huid is dun als perkament. Misschien is hij wel even oud als ik.

.

Liever luisteren? Klik op de knop onderaan de tekst.

Do you want to hear the ENGLISH translation? Click on the button under the text.

“Wanneer je ergens naar uitziet, dan kan je de dood uitstellen. Zolang je nog iets wilt, dan leef je. Dat heeft veel invloed.” Het is de magere man die het zegt, misschien wel even oud als ik. Ik ben een boom. Een wilgeboom. Ik sta hier en hoor alles. Ik heb jonge mensen gezien die oud waren. Geen uitzicht zagen, niets wilden. Ik heb oude mensen gezien die steeds jonger werden. Zolang je elke lente maar sprankelt. Paadjes maakt in het riet aan de voet van mijn stam. Een plekje schept dat geheim is. Met glimmende ogen struin je erheen, de sikkel in de hand. Even doorlopen nog, dan ben je bij mij, de oude wilg. Dan, riet wegsnijden, nog meer riet. Trekken aan brandnetels en kruipende winde met hun witte pispotjes van bloemen. Hakken, met de sikkel tot er ruimte is, ruimte genoeg. Alleen jij bent hier met mij en de vogels. Je gaat zitten op de dode, liggende boomstam. Pissebedden schieten weg vanonder vallende schors. De dichte groene massa is verdwenen, dat heb jij gedaan. De heldere zon schijnt. Het is maar een heel klein open plekje. De stam, de bodem, alles is nog vochtig van de schaduw, die er altijd was. Je zit op een kleine heuvel, waarvan je nu de top hebt vrijgemaakt. Over de wilgenroosjes heen kijk je over het water. Ik, de oude wilg, bescherm je. Mijn vijf dikke stammen staan dicht op elkaar. Twee andere zijn afgezaagd, maar er groeien nieuwe takken uit. Er loopt een piepklein weggetje, verstopt tussen mijn dikke stammen door. Het gaat er in een bocht doorheen, de grond is er hard en aangestampt. Daarachter loopt het naar beneden. Tussen lange plantenstengels kom je uit bij het donkere water. Een paadje van de dieren is het. Niemand die het ooit zag, behalve jij, nu op dit moment. Jij zag als eerste mens, dit kleine geheim aan de voet van mij. Iets om te vieren! Ja, vier het, samen met mij! Verscholen tussen mijn wilgenblad en wuivend riet kan je het water zien. Het water, en aan de overkant het maisveld. Alles was er al. En toch is het nieuw, nu jij hier zit. Oud en nieuw tegelijk.

Voor sommigen verandert het uitzicht niet. De blik fixeert zich in oude gedachten. Het geheime paadje van de dieren ziet hij niet, de verbitterde man. En ook de wilgenroosjes niet. Met grote passen loopt hij tussen het riet door naar mij toe. Hij staat bij de liggende boomstam en kijkt naar de overkant, over het water heen, dat schittert in de zon. De schitteringen doven uit in zijn ogen. Hij ziet de waterhoenen niet, die nu kuikens hebben en zwemmen tussen het riet. De bittere man gromt en vloekt. Hij kijkt naar de groene trekker die daar rijdt, aan de overkant. “Al acht jaar mais! Hij maakt de Aarde kapot, die boer. Het is misdadig. Veertig jaar geleden was het precies hetzelfde met de wereld. Mais, mais, kunstmest en pesticiden. Ze mishandelen de aarde. Ik zou ze soms wel af willen schieten.” Hij draait zich om en loopt terug. In het dagelijks leven is hij de vriendelijkheid zelve. Zelfs zijn eigen vrouw kent zijn verbitterde bekommeringen niet. Een oude man en toch zo oud nog niet. Alles komt voorbij. Ik sta hier al tientallen jaren en hoor alles. Zo-even zat hier nog een jonge vrouw met een kleuter. Ze luisterden naar het geritsel van de reuzenlibelle in het riet. Hij was gigantisch. Ze lachten met ingehouden pret.
De magere man komt langslopen en glimlacht. Zijn huid is dun, maar hij hoort en ziet nog evenveel als ik. De ouderdom maakte zijn ogen zacht. Zoveel verschillende mensen, en ik, de oude wilg, hoor alles. Zonder er iets van te vinden.

.

NEDERLANDS

.

ENGELS

Everything will pass. I have been standing here for decades and hear everything. The skinny man walks by and smiles. His skin is thin like parchment, but he still hears and sees just as much as I do. Old age softened his eyes. So many different people. I, the old willow, hear everything. Without judging..

Levenslust en -liefde

.

Utrecht 1995: De Oudegracht waar ik woonde, vitale ader van leven.

.

Luister hier naar het voorgelezen verhaal van 12 minuten.

.

Tijd bestaat niet. We zijn bevooroordeeld over tijd en levensfases. De vorige keer liet ik heel serieuze dagboekfragmenten lezen van bijna veertig jaar oud. Heb je het gedicht gelezen, dat er onder staat? “Alles wat ik wil is tijd?” Ik schreef het toen ik vijftien was. Nou, die tijd heb ik genomen en nu ben ik bijna vijf en vijftig. Misschien denk je, jemig, zo oud al, die heeft het leven al bijna gehad, die is bijna toe aan de herfstfase. Nou echt niet! Laat ik zeggen, ik ben begonnen met de herfst en ben nu toe aan de lente. Bij mij gaat alles omgekeerd. Want wat gebeurde er na mijn vijftiende? Ik verdeel mijn leven over drie blokken.

De tweede vijftien jaar.

Ik moest me schikken aan het leven als scholier, tot mijn zeventiende. Daarna heb ik tot mijn dertigste manieren gezocht om van de verstomming af te komen, die ik opgelopen had toen ik me bewust werd van de wereld en mezelf. Hoe kon ik mezelf een weg maken? Ik moest veel leren en dat ging niet zomaar. In de eerste plaats wilde ik leren spreken en luisteren. Ik heb alle registers van communicatie opengetrokken ondanks een constant gevoel van angst en onzekerheid. Ik was een dappere angsthaas en zocht de uitdaging die ik wilde en nodig had. Ik deed Handvaardigheid/Tekenen ik volgde de opleiding voor Expressie en Communicatie, ik deed de Schrijversvakschool, hield me bezig met verhalen vertellen, en altijd was er muziek of zangles. Ik deed het met volle overtuiging, maar als ik alleen was, voelde ik me vaak herfstig, melancholiek en had ik angst voor alles.

De derde vijftien jaar.

Op mijn dertigste was ik na vele worstelingen van mijn angst en onzekerheid af. Ik was net precies een geliefd tekenares aan het worden, toen ik een jongen ontmoette waar ik erg verliefd op werd. Hij gaf mij een fikse lading zelfvertrouwen, wat me definitief wortels gaf. Ik liet het tekenwerk voor wat het was, leerde met mijn handen werken en hij liet me inzien dat er goud in zat, goud, in mijn eigen handen! Die jongen werd mijn man. Ik gaf hem al mijn liefde en aandacht, en nog meer toen hij ziek werd.
Na zijn dood heb ik lang gerouwd en heeft het tien jaar geduurd voor ik zijn grote erfenis had verwerkt. Daar was veel geduld, handigheid en doorzettingsvermogen voor nodig, je eigen persoonlijkheid en talenten raken bij de dood van je geliefde verstrengeld met wat de ander aan materie en herinneringen achterlaat. Het is de kunst om het leven weer van jezelf te maken. Dat is me gelukt, ik heb de ballast van me afgelegd, terwijl ik hem nog altijd in mijn hart blijf dragen, met alle lessen die ik van hem leerde.

De vierde vijftien jaar, nu in het tiende jaar, dus nog niet afgelopen.

Drie jaar lang maakte ik ruimte om een nieuw leven mogelijk te maken, om het rondvaartbedrijf en de Utrechtse werfkelder achter met laten. Dat lukte in 2012. De Oudegracht was voor mij een vitale waterader, vanwaaruit ik springlevend de wereld in kon stappen. Het jaar 2012 is het jaar waarvan ik zeg: Dit was het moment dat het leven kon beginnen, een nieuwe geboorte en ik was rijk geworden aan ervaringen en gereedschappen.
Ik vond een camping in Brabant, waar ik uiteindelijk mijn Wandelhuisje heb gebouwd, vanwaaruit ik filmpjes maakte en verhalen schrijf en tekeningen maak.
Dit jaar heb ik mijn eerste reis gemaakt, drie maanden lang. Ik maak mijn weg alleen. Dat maakt elke ontmoeting oprecht en uniek en nu maak ik er een boek van. Ik bén er, met alle aandacht voor waar ik op dat moment aan werk. Ik ben veel alleen om te doen wat ik nu doe en ik geniet daarvan. Toch blijft altijd de wens  aanwezig om weer samen creatief te zijn, zoals in mijn kindertijd met mijn vriendinnen in het bos, en zoals het later in goeie tijden was. Samen een boomhut bouwen en daar liedjes zingen en gedichten schrijven bij schemering,  en nog veel meer.

Je kan denken, iemand die al bijna vijfenvijftig is, die heeft alles al gehad, die gaat afbouwen. Nou echt niet! Ik heb nog een hele hoop in te halen. Toneel en zang bijvoorbeeld, het zijn kiemen die nog altijd verder willen  groeien. Elke ochtend doe ik oefeningen, ik houd mijn lichaam sterk en lenig, ik train mijn stem in strakke toon vanuit mijn buik en gevoelige helderheid. Ik doe het omdat het me kracht geeft, omdat ik er vrolijk en opgewekt van word en omdat ik na al die jaren nog steeds hoop dat ik nog eens met een paar mensen kan gaan zingen.
Er was weinig samenzang en er was veel herfst voor mij. Er zijn ook maar weinig kinderen in mijn leven geweest, herhaaldelijk kwam ik dood, ongeluk en ziekte tegen, na mijn vijftiende. Ik heb ook nog nooit een levend wezen geboren zien worden. Kinderen, jonge dieren, ontkiemende natuur, dit alles betekent lente, voor mij mag de lente wel eens helemaal doorbreken, en niet alleen bij mij, nee, mijn wens is veel groter, ik wil deel uitmaken van een alles omvattende lente. Eén die de wereld hoop geeft en barstensveel energie.

Vaak betekent leven doorgaan, blijven doorgaan, in je eentje. Er zijn talloze lichtpuntjes, mensen die komen en gaan, of dat je gewoon gelukkig bent met jezelf. Stap voor stap gaan we verder. Ik droom ervan te helpen bouwen aan een ontkiemend paradijs en misschien komt het zover, misschien ook niet, dat is ook goed. Hoe dan ook, met mijn vitaliteit en fantasie is het niet anders gesteld dan toen ik vijftien was, sterker nog, het is gevoed en bekrachtigd door het leven en ik kan nu realiseren waar ik eerder niet toe in staat was. Voor mij begint het leven pas. Ik hoop in 2020 nog genoeg andere jongeren tegen te komen met dezelfde intentie als ik, om er wat moois van te maken. Ik stel voor dat we eigenwijs onze gang gaan en somberheid links laten liggen.

Ik ben nu bijna vijfenvijftig, dat is pas de helft van mijn leven. Ik word namelijk 110. Als je dat maar weet.

.

PS, Bovenstaande tekening is mijn eerste stijl van tekenen. Dit is de stijl die ik opnieuw heb omarmd voor mijn boek.

.

De eigenwijsheid van taaie tachtigers

.

.

Ik heb familiebezoek. Mijn vader is gekomen, met één van mijn drie broers. Mijn vader is acht-en-tachtig. Meestal rijden mensen op die leeftijd met hun kinderen mee, maar voor hem geldt dat niet. Hij is een rondje aan het doen, met de auto. Eerst naar zijn ene zus in Sleeuwijk, dan met zijn zoon uit Tilburg naar zijn dochter in Haghorst en als laatste naar zijn andere zus in Nijmegen. Na een lange dag en volgestopt met koek en thee, rijdt hij terug naar zijn huis in Emmeloord.
Nu is hij hier. Het is een flitsbezoek.

“Het is mooi weer,” zeg ik “Zal ik thee zetten? Dan gaan we buiten zitten.” Dat vinden ze een goed idee. “Maar ik wil toch ècht eerst je wagen zien.” Mijn vader taalt niet naar thee, eerst dit! Nieuwsgierig stapt hij via het veilingkistje het bordes op. Hij probeert de dikke deuren open te duwen maar het lukt niet. “Aan de ene deur trekken, tegen de andere duwen,” leg ik uit. Het lukt. Misschien toch eens een schuifje opzetten, denk ik nog even. Dan hoef ik het niet steeds te zeggen…

Binnen gekomen ziet hij als eerste de kachel staan. “Heee! Staat er op die kachel, Je brule tout ’l hiver??” Ik knik bevestigend en kijk naar zijn verbaasde gezicht. “Dat stond vroeger ook op onze kachels!” Het is alsof hij plotseling met één voet in een tijdgat is gestapt en nu met de snelheid van het licht wordt terug getrokken naar een andere ruimte. Een plek die ik niet ken. Een ander leven in de tijd dat hij nog een jongen was en gefascineerd op zijn knieën de letters ontcijferde, die er op het metalen plaatje stonden.
De herinnering vervaagt, ik zie zijn blik terugkeren naar het hier en nu. Er is nog veel meer te zien. “Is dit de bank?” vraagt hij. Het is een beetje hoog voor een kleine oude pa als de mijne. Maar voor ik heb kunnen zeggen dat het inderdaad de bank is, springt hij licht en lenig met een sprong omhoog. “Dat zit lekker,” lacht hij triomfantelijk.
“Hier kun je ook zitten.” Ik pak de plank die langs de wand staat en laat zien hoe je hem overdwars in de wagen kan plaatsen, zodat het een laag bankje wordt. Hij kijkt rustig toe. “Ooo.. Dat is voor mensen die dit niet meer kunnen,” zegt hij. Tevreden wiebelt hij met zijn benen en gaat uitgebreid rond zitten kijken.

Je kunt je afvragen, hoe kan je met het klimmen van de jaren toch zo jong blijven? Behalve mijn vader, heb ik in mijn leven nog twee supertachtigers gekend. Eens werkte ik in een biologische winkel. Er was een lange, kaarsrechte man die regelmatig kwam. Hij was zelfs geen tachtiger meer, hij was al twee-en-negentig! Hij liep vijfhonderd kilometer per maand, al jàren.
Later hielp ik in de huishouding bij een oude intelligente dame. Ze heette Lenie, maar ik noemde haar keurig mevrouw Mossel. Ze deed elke dag oefeningen en liep ik weet niet hoe vaak de trap op en neer.
Zo doe ik het ook. Dat heb ik al lang geleden met mezelf afgesproken. Ik wist het al toen ik twaalf was. Ik wil bokje springen op mijn tachtigste, aan de ringen hangen als ik negentig ben. En als ik honderd ben slinger ik nog altijd aan taaie takken, die mijn tengere, maar zo gespierde oude lijf makkelijk kunnen dragen. Samen met mijn vriendjes.

Mijn vader heeft altijd een regelmatig leven geleid. Nooit gedronken, altijd goed geslapen. Hij was nooit ziek. Er waren geen uitspattingen. Hij hield van werken en daar houdt hij nog steeds van, al is het tempo iets teruggelopen. Hij geniet nu ook van even niets te doen, veel meer dan vroeger. Hij poetst het huis en werkt in de tuin. Hij kan nog steeds hard lopen, of een kleinzoon op zijn rug nemen. Aan zijn lijf is geen greintje vet teveel, zeker niet nu hij ouder wordt. Ik herken veel in hem. Maar net zoveel herken ik in mijn creatieve, hartelijke en ruimdenkende moeder, die acht jaar geleden stierf. Ze was een lieve vrouw. Mijn man hield veel van haar, toen ze allebei nog leefden.

Mijn liefste man verliet de wereld toen hij vijf-en-dertig was. “Het was kort maar krachtig,” zei hij, vlak voor zijn laatste ziekbed. “Maar jij…” zei hij “Jìj gaat hèèl oud worden.” Ik keek hem aandachtig aan.

“Dat geloof ik ook.”

.

.

Op verzoek van mijn vriendin

Els uit Utrecht, heb ik een

filmpje gemaakt over mijn

ochtendoefeningen.

.

.

.

.